1. Chữ thọ ?

 Chữ Thọ bao gồm có chữ thọ tròn và chữ thọ vuông cùng một vài cách điệu khác. Chữ Thọ được sử dụng rất rộng trên toàn thế giới, nhưng phổ biến tại các nước Phương Đông, đặc biệt tại Trung Hoa và Việt Nam chữ thọ tồn tại bao đời nay với vô vàn tác phẩm để đời, những sáng tạo đầy nghệ thuật, những cách điệu phá cách trên mọi chất liệu, ngành nghề khác nhau nhưng tất cả đều có ý nghĩa sâu sắc theo chủ đích của người thợ tạo ra nó. Chữ Thọ là một hình ảnh xuất hiện rất nhiều trong cuộc sống của chúng ta, nó xuất hiện tại các nhà chùa, nhà cổ, trong thiết kế xây dựng, nội thất, điêu khắc, tranh vẽ và rất nhiều phong tục khác. Với kinh nghiệm từng thiết kế nhiều mẫu chữ thọ trong nội thất đồ gỗ lối xưa chúng tôi cơ sở sản xuất đồ gỗ Dũng Thanh xin chia sẻ những hiểu biết đôi chút của minh về Chữ Thọ - ý nghĩa của Chữ Thọ cho quý khách cùng xem.

2. Ý nghĩa chữ thọ trong Tiếng Hán ?

-  Đầu tiên là tìm hiểu về cách viết chữ thọ trong Tiếng Hán, trong Tiếng Hán chữ thọ có nghĩa là sống lâu để hưởng phúc, đây cũng là ước mơ ngàn đời của con người, trong cuộc sống thường ngày chúng ta thường bắt gặp chữ thọ được viết cách điệu trên các sản phẩm như đồ gỗ, trang phục, hoa văn trang trí.

-  Trong cấu trúc của Tiếng Hán thì một chữ sẽ hình thành dựa trên cơ sở tượng thanh và tượng hình, một chữ sẽ bao gồm nhiều chữ gộp lại và nhiều mặt nghĩa ngoài ra mỗi chữ còn hàm chứa những ý nghĩa khoa học sâu sắc và thâm thúy và sau đây xin giới thiệu tới quý vị, các bạn cấu trúc của chữ thọ và các ý nghĩa liên quan đến sức khỏe và tuổi thọ.

-  Chữ thọ trong Tiếng Hán được xếp vào bộ sĩ gồm năm chữ cấu thành đó chính là - Sĩ Nhị Công Thổ và Thốn

    2.1 - Chữ đứng đầu tiên là chữ Sĩ theo nghĩa đen có nghĩa là học cao, học rộng hiểu biết nhiều, cũng có nghĩa là học trò, như vậy Chữ Sĩ viết trên đầu Chữ Thọ mang hàm ý là muốn sống lâu thì tư duy luôn phải đổi mới tìm tòi suy nghĩ và sáng tạo.

    2.2 - Chữ thứ hai là chữ Nhị, có nghĩa đen là Hai, nghĩa bóng là bạn bè đối tác các mối quan hệ giao lưu, như vậy con người muốn sống lâu phải thường xuyên giao lưu với người thân, bạn bè làng xóm, giải tỏa các khúc mắc để cho đầu óc được thanh thản.

    2.3 - Chữ thứ 3 là Chữ Công : Có nghĩa là con người cần hoạt động bằng chân tay như lao động, tập thể dục thể thao vừa với sức của mình, ngoài ra còn có ý nghĩa là sống lâu nhưng sức khỏe phải tốt và có thể phải tự vận động được chứ không phải là bệnh tật, đau yếu hay nằm bất động một chỗ.

    2.4 - Chữ thứ tư là Chữ Khẩu: Có nghĩa muốn nói tới cái miệng,  trong Tiếng Hán có nghĩa là phát ra lời nói. Chữ Khẩu trong Thữ Thọ có nghĩa trìu tượng hơn phải chú trọng là ăn uống tiết độ và nói năng nhẹ nhàng, Nếu không giữ được Chữ Khẩu thì dễ bị vạ miệng, bệnh tật dẫn đến cuộc sống không yên ổn và sẽ không sống thọ được.

    2.5 - Chữ thứ năm và cũng là chữ cuối cùng là Chữ Thốn, theo nghĩa đen là Tấc, nghĩa rộng là sự đo đếm và sự nhìn nhận đúng mực. Chữ Thốn là chữ cuối cùng tạo nên Chữ Thọ, chữ thốn quy định 4 họat động ở trên nếu chúng ta làm theo thì mới sống trường thọ được, tuy nhiên nó hợp với từng người chứ không phải là tất cả mọi người.

Chữ Thọ trong điêu khắc đá

Chữ Thọ trong thiết kế kiến trúc bậc nhà

Sau khi phân tích cấu trúc của Chữ Thọ thì chúng ta cũng hiểu rằng hình ảnh Chữ Thọ không chỉ có ý nghĩa là sống lâu mà chữ còn có ý nghĩa sâu sắc là người cao tuổi được sống những năm tháng cuối đời một cách thanh thản, không phải lo nghĩ, buồn phiền, không bị bệnh tật giày vò hết ngày này sang tháng khác, người cao tuổi có sức khỏe để vận động và trò chuyện với mọi người xung quanh, tuy nhiên còn có nhiều yếu tố để tạo cho con người sống lâu, như là di truyền, môi trường sinh thái, môi trường xã hội, kể cả sự rủi ro và may mắn mà trong Chữ Thọ không thể hiện hết được.

Tục xin chữ và chơi Chữ Thọ đầu năm

Chữ Thọ trong tiếng Trung còn có nghĩa là sống thọ, cao tuổi, Chữ Thọ cũng là chữ phổ biến trong tục xin chữ đầu năm. Ngoài ra thì chữ thọ này cũng được sử dụng rất nhiều trong điêu khắc và nghệ thuật, trong kiến trúc và trang trí nội thất, Chữ Thọ được xử lý cách điệu qua các hình dạng vuông hoặc tròn với những đường thẳng, đường cong khỏe mạnh và cân xứng điều này đã mang lại tính thẩm mỹ rất cao, đặc biệt là khi phóng to trên các bức tường hoặc cửa sổ.

Đối với chất liệu đồng hay là gỗ Chữ Thọ sẽ được chạm trổ hay điêu khắc uốn lượn cầu kỳ rất tỉ mỉ theo mô tuýt trang trí là vân mây, hoa lá rất đẹp mắt. Chữ Thọ được cách điệu thành hình tròn còn được kết hợp với một vòng tròn bao quanh gồm 5 con dơi và Chữ Vạn xen kẽ nhau. Chữ Vạn là biểu tượng cho sự tốt lành và cát tường, hình ảnh con Dơi đại diện cho sự may mắn, an toàn. Các nghệ nhân đã khéo léo lồng ghép Chữ Thọ với Chữ Vạn và Con dơi với mong muốn chúc cho gia chủ được " Ngũ Phúc Vạn Thọ".

Phúc Thọ trong nội thất

Người ta cũng thường kết hợp Chữ Thọ với Chữ Phúc cùng với Chữ Lộc trong một bức tranh để tạo thành một tấm tranh Phúc Lộc Thọ treo trong nhà, hoặc làm quà tặng trong các dịp như lễ tết hay mừng thọ...tranh Phúc Lộc Thọ thường được treo cùng nhau với ý nghĩa tổng thể của chúng luôn gắn liền bổ sung cho nhau. Trong văn hóa Phương Đông các vật dụng liên quan đến phong thủy thường có số lẻ là 1 -3 -5.

Thú chơi Chữ Phúc Lộc Thọ treo nhà

Bộ tam đa Phúc Lộc Thọ

Tranh Chữ Thọ thư pháp thì không nhất thiết phải viết thật đúng theo lối Chữ Thọ trong Tiếng Hán mà chúng ta có thể viết theo dạng Hán Nôm hay là Chữ Thư Pháp. ngoài ra thì tranh Chữ Thọ nên treo ở phía tây bắc, Cung này chủ yếu về Quý Nhân, May Mắn, Phúc Đức, Trường Thọ. ai cũng mong muốn được sống thọ, sống vui, sống khỏe và vui vẻ bên con cháu do đó tranh Thư Pháp Chữ Thọ có ý nghĩa rất hay thường được dùng làm quà tặng chúc thọ cha mẹ, ông bà là như vậy.

Tranh Chữ Thọ cũng được kết hợp các đôi câu đối đẹp để tạo thành một khối vừa chơi chữ vùa trang trí rất ấn tượng và đẹp mắt, Chữ Thọ cũng được kết hợp với các câu chúc mừng rất hay và ý nghĩa.

Chữ Thọ trong kiến trúc nhà cổ

3. Chữ thọ trong điêu khắc nội thất đồ gỗ lối xưa.

Cơ sở sản xuất đồ gỗ Dũng Thanh - Làng nghề đồ gỗ Hải Minh la cơ sở chuyên sản xuất và cung cấp các mặt hàng thủ công mỹ nghệ đồ gỗ lối xưa, các sản phẩm của chúng tôi rất đa dạng và phong phú trong đó có các sản phẩm gắn liền với Chữ Thọ, xin giới thiệu quý khách một vài sản phẩm có hình ảnh Chữ Thọ - gắn liền với ý nghĩa sâu sắc của nó.

Trong các câu chúc hay

Những lời chúc thọ hay, ý nghĩa và thành kính gửi tới ông bà, cha mẹ, người lớn tuổi vào các dịp lễ Tết là một nét đẹp của người Việt Nam được gìn giữ qua bao thế hệ. Thời điểm Tết hay lễ mừng thọ cả gia đình quây quần bên nhau, con cháu sẽ chúc ông bà, cha mẹ những câu chúc chữ thọ ý nghĩa nhất như sau:

• Lời chúc thọ hay:

“Nhân ngày lễ thiêng liêng và đầy tình cảm này, con kính dâng lên ông bà kính yêu lời cảm ơn sâu sắc vì đã sinh ra ba má của con để con được có mặt trên thế gian này và cảm nhận tình cảm ấm áp của gia đình, sự tươi vui của cuộc sống”.

“Nhân ngày lễ của ông bà, con xin chúc ông bà dồi dào sức khỏe và sống thật vui, thật lâu, thật thoải mái bên cạnh con cháu ạ!”.

“Hôm nay mừng thọ ông bà, con không biết nói gì hơn việc chúc ông bà sống thật lâu, thật khỏe mạnh để hưởng thị bên cạnh con cháu. Con cám ơn ông bà đã cho chúng con ngày hôm nay và con mong ông bà sẽ mãi khỏe mạnh”.

“Nhân lễ mừng thọ ông bà tuổi 80, cháu xin kính chúc ông bà sức khỏe dồi dào, sống mãi bên cạnh con cháu”.

“Cháu kính chúc ông bà luôn bình an, sống lâu ơi là lâu, thọ ơi là thọ”.

• Câu đối chúc thọ:

“Cổ hy dĩ thị tầm thường sự

Thượng thọ vưu đa bách tuế nhân”

Nghĩa là: Đã nhàm câu nói xưa nay hiếm

                Trăm tuổi ngày nay đã lắm người

“Cửu tuần hạc phát đồng kim mẫu

  Thất trật ban y học lão Lai”

Nghĩa là: Chín mươi tóc hạc cùng kim mẫu

                 Bảy chục áo hồng học lão Lai

“Tứ đức câu toàn phùng cửu trật

Tam đa hàm bị chúc thiên thu”

Nghĩa là: Tứ đức vẹn toàn lên chín chục.

                 Tam đa đầy đủ chúc ngàn năm.

“Nhân thượng chinh đồ tâm bất lão

Chí triều phong đỉnh cảnh trường xuân”

Nghĩa là: Người bước chặng dài lòng tươi trẻ

                 Chí nhìn đỉnh chót cảnh thanh xuân

“thọ đồng tùng bách thiên niên bích

Phẩm tự chi lan nhất vị thanh”

Nghĩa là: thọ như tùng bách ngàn năm biếc

                 Đức tựa chi lan một đời trong

“Niên chu hoa giáp vinh dao đảo

Đinh trưởng chi lan ánh ngọc đường”

Nghĩa là: Tuổi tròn hoa giáp thơm danh tiếng

                 Sân mọc chi lan rạng cửa nhà.

“Đường bắc thuyên hoa vinh tú cẩm

Giai tiên quế tử phún thiên hương”

Nghĩa là: Nhà bắc hoa huyên tươi vẻ gấm.

                Trước thềm cây quế tỏa hương trời

“Tiền thọ ngũ tuần hựu nghinh hoa giáp

  Đã diên thập tuế tái chúc cổ hi”

Nghĩa là: Đã thọ năm tuần lại thêm hoa giáp

                 Đợi tròn chục nữa, sẽ chúc cổ hi

“Hưu từ khách độ tam thiêm viễn

  Tu niệm nhân sinh thất thập hy”

Nghĩa là: Đừng ngại đường khách ba ngàn xa

                 Nên biết trên đời bảy chục hiếm

“Nguyệt mãn quế hoa diên thất lý

  Đình lưu huyên thảo mâu thiên thu”

Nghĩa là: Hoa quế trăng rằm hương bảy dặm

                Cỏ huyên sân trước tốt ngàn năm.

“Kim quế sinh huy lão ích kiện

  Huyên đường trường thọ khánh hy niên”

Nghĩa là: Quế vàng rực rỡ già thêm mạnh

                 Nhà huyên trường thọ, chúc hiếm người

Ý nghĩa chữ thọ tiếng Hán

Chữ thọ trong tiếng Trung Quốc có nghĩa là sống lâu, sống thọ để hưởng phúc. Đây là mong muốn của con người. Theo tiếng Hán, chữ thọ có 14 nét, được xếp vào bộ sĩ gồm năm cấu thành :

• Chữ cấu thành thứ nhất là Sĩ xếp trên đầu mang ý nghĩa là hiểu biết cao rộng vì vậy chữ thọ ngoài là thọ lâu còn là minh mẫn, hiểu biết,…
• Chữ cấu thành thứ hai là Nhị nghĩa là hai, nghĩa rộng là đối tác, bạn bè, các mối quan hệ trong cuộc sống. Vậy nên chữ thọ còn có ý nghĩa là sống lâu với gia đình, vui vẻ, hạnh phúc cùng con cháu, người thân, hàng xóm, bạn bè,…

• Chữ cấu thành thứ ba là chữ Công là vận động. Con người sống thọ và có sức khỏe tốt, vận động, luyện tập cơ thể vừa sức chứ không phải yếu đuối, bệnh tật, nằm bất động.
• Chữ cấu thành thứ tư là Khẩu, nghĩa là miệng. Điều này có nghĩa là người sống thọ và có giao tiếp, lời hay ý đẹp với mọi người.
• Cuối cùng là chữ Thốn, nghĩa là tấc, đo đếm. Như vậy chữ Thốn là chữ cuối cùng tạo nên chữ thọ, quy định bốn hoạt động phía trên là mức độ vừa phải, thích hợp với từng người cao tuổi.

Chữ thọ mang ý nghĩa sống thọ lâu, một cách nhẹ nhàng, thanh thản, không âu lo, không bệnh tật, có sức khỏe đi lại, trò chuyện với bạn bè, người thân,… Hiển nhiên, thọ được dùng để làm câu chúc là phổ biến nhất để mang lại nhiều điều tốt đẹp.

Ý nghĩa chữ thọ vuông

Những cách điệu chữ thọ vuông hay tròn trên nội thất gỗ với các đường thẳng, đường cong uốn lượn, mềm mại, khỏe mạnh, cầu kỳ đem lại thẩm mỹ cao. Chữ thọ là biểu tượng quan trọng, tượng trưng cho sự trường thọ, bảo vệ cho con người tránh khỏi các tai nạn bất ngờ, tạo ra nguồn năng lượng, giúp bạn có sức khỏe tốt hơn.

Các sản phẩm điêu khắc chữ thọ vuông vào nội thất trang trí không gian nhà ở, sân vườn, công ty, kiến trúc đình chùa như:

• Chữ thọ vuông trên sập gỗ ngũ phúc,
• Trên các bức tường, cửa sổ, trường kỷ
• …

Các món đồ nội thất này nhằm để nhận được may mắn từ biểu tượng này. Chữ thọ vuông có ý nghĩa lớn về phong thủy từ xa xưa đã được sử dụng trong cung điện, đền chùa, tư gia của hoàng tộc, các bậc vương giả giúp tăng cường năng lượng cho ngôi nhà, che chở cho người trong gia đình.

Ngày nay, chữ thọ dùng trong các thiết kế nội thất biến thể rất phong phú, có thể sử dụng họa tiết mô phỏng chữ thọ, không cần viết đúng chữ thọ tiếng Hán. Vì vậy, nếu bạn muốn mọi thành viên trong gia đình của mình luôn được hưởng những ý nghĩa tốt đẹp từ thọ? Bạn nhất định chọn lựa trưng bày một món nội thất trong nhà.

Ý nghĩa chữ thọ tròn

Chữ thọ tròn được thể hiện phong phú, sinh động trên tranh, tượng, trang phục, sập, tủ, ghế, họa tiết trang trí tại đình chùa,… phổ biến chữ thọ được cách điệu thành hình tròn gồm vòng tròn bên ngoài bao quanh gồm năm con dơi và năm chữ vạn xen kẽ.

Lý do là vì con dơi trong tiếng Trung Quốc đọc cùng âm với chữ Phúc, mang ý nghĩa may mắn, phúc lành. Năm con dơi là ngũ phúc gồm Phúc – Lộc- thọ- Khang- Ninh. Chữ vạn là biểu tượng của sự cát tường, tốt đẹp nhất và vô số.

Như vậy, chữ thọ trong vòng tròn năm con dơi và năm chữ Vạn là mong ước hưởng được ngũ phúc và vạn thọ. Chữ thọ nằm lồng vào hình tròn là điểm nhấn trang trí, mang ý nghĩa phong thủy tạo may mắn, sức khỏe, bình an vào tạo không gian tinh tế, hoàn thiện, sang trọng của văn hóa phương Đông.

Chữ thọ tiếng Trung Quốc

Trong văn hóa truyền thống vào dịp lễ tết hay lễ mừng thọ, con cháu gửi lời chúc với ông bà, cha mẹ được khỏe mạnh, sống lâu, hạnh phúc cùng con cháu. Đây là phong tục thể hiện sự tôn kính và mong muốn sức khỏe cho người thân yêu, bậc sinh thành.

Trong đó chữ thọ được tận dụng cũng khá nhiều đến các bậc trưởng bối. Ý nghĩa tốt lành khiến cho mọi người đều thấy vui khi nhận được lời chúc. Qua đó, người chúc cũng qua đó thể hiện được tấm lòng hiếu thảo của mình.

-